با پایان فصل سرما، بحث مدیریت مصرف گاز و تعرفه‌گذاری پلکانی بار دیگر برای سال آینده مورد توجه قرار گرفته است. تجربه سال‌های اخیر نشان داده که افزایش مصرف بی‌رویه در ماه‌های سرد، باعث ناترازی گاز و ایجاد محدودیت در تأمین انرژی برای صنایع و نیروگاه‌ها شده است. در همین راستا، تعرفه‌گذاری پلکانی برای مشترکان پرمصرف به‌عنوان یکی از ابزارهای کنترلی اجرا شده است تا این افراد برای رعایت الگوی مصرف، هزینه بیشتری پرداخت کنند.
بر اساس مصوبه اخیر، تعرفه گاز در بالاترین پله‌ها تا بیش از ۱۱ هزار تومان در هر مترمکعب افزایش یافت. اما سؤال اصلی این است که آیا این سیاست توانسته به‌اندازه کافی بازدارنده باشد؟ بسیاری معتقدند که این تعرفه همچنان پایین‌تر از قیمت واقعی گاز است و برای برخی پرمصرف‌ها، پرداخت آن مشکلی ایجاد نمی‌کند، در نتیجه مصرف غیرضروری ادامه دارد.
ضرورت اجرای مدل‌های بازدارنده و اصلاح نظام تعرفه‌گذاری انرژی
اکنون که فصل سرما به پایان رسیده است، فرصتی وجود دارد تا برای سال آینده سیاست‌های بهتری برای مدیریت مصرف انرژی تدوین شود. حجت‌الاسلام اسماعیل سیاوشی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار قدس آنلان درباره ضرورت اجرای مدل‌های بازدارنده‌تر، اصلاح نظام تعرفه‌گذاری، و حرکت به سمت توزیع عادلانه‌تر انرژی توضیح می‌دهد.
حجت‌الاسلام اسماعیل سیاوشی در ابتدای گفت‌وگو، تعرفه‌گذاری پلکانی را یک روش ضروری اما ناکافی برای مدیریت مصرف گاز می‌داند و معتقد است که راهکارهای قیمتی باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که واقعاً بازدارنده باشند. وی توضیح می‌دهد: یکی از مشکلاتی که در اجرای تعرفه‌گذاری پلکانی وجود دارد، این است که برخی افراد که مصرف بسیار بالایی دارند، توان مالی کافی برای پرداخت هزینه‌های اضافی را هم دارند. این یعنی افزایش قیمت گاز در برخی پله‌ها تأثیر چندانی روی رفتار آن‌ها نمی‌گذارد و همچنان به مصرف بی‌رویه ادامه می‌دهند. در نتیجه، ما همچنان با مشکل ناترازی و کمبود گاز مواجه خواهیم بود.
وی تأکید می‌کند که تعرفه‌های پلکانی باید به سطحی برسند که برای مشترکان پرمصرف، مصرف بیش از حد صرفه اقتصادی نداشته باشد. او می‌گوید: اگر فردی بیش از سهم منطقی خود گاز مصرف کند، نباید آن را با قیمت یارانه‌ای یا حتی قیمت معمولی بپردازد. کسی که بیش از حد مجاز مصرف دارد، باید در نهایت قیمت گاز صادراتی را پرداخت کند، نه اینکه از یارانه‌ای که حق عموم مردم است، برخوردار باشد. در شرایطی که برخی مردم در سرما با کاهش فشار یا قطعی گاز مواجه‌اند، نباید اجازه دهیم عده‌ای صرفاً با پرداخت پول بیشتر، انرژی بیشتری از شبکه برداشت کنند.
انرژی یک حق عمومی است و نباید عده‌ای آن را نامحدود داشته باشند
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، مدل پیشنهادی خود را این‌گونه توضیح می‌دهد: مصرف انرژی یک حق عمومی است و نباید عده‌ای به دلیل توان مالی بالاتر، آن را به‌صورت نامحدود در اختیار داشته باشند. همان‌طور که برای برخی کالاهای اساسی سهمیه مشخص در نظر گرفته می‌شود، باید برای مصرف انرژی هم یک سقف مشخص تعیین شود. یعنی هر فرد یا خانواده، مقدار مشخصی گاز در ماه دریافت کند که با تعرفه حمایتی یا عادی محاسبه شود. اما هر مقدار که از این سهمیه بالاتر رفت، دیگر نباید یارانه‌ای باشد و باید با قیمت واقعی، یعنی قیمت صادراتی، محاسبه شود.
وی در ادامه تأکید دارد که در آینده، باید به سمت مدل‌های توزیع عادلانه‌تر حرکت کنیم که در آن، هر فرد سهم مشخصی از انرژی داشته باشد. او خاطرنشان می‌کند: مدل فعلی مصرف انرژی در کشور پایدار نیست. ما منابع محدودی داریم و نباید اجازه دهیم که برخی افراد با مصرف بی‌رویه، این منابع را هدر دهند، در حالی که سایر مردم از این انرژی محروم بمانند. در آینده، باید نظام توزیع انرژی را به‌گونه‌ای تنظیم کنیم که هر فرد سهم مشخصی از گاز، برق و دیگر حامل‌های انرژی داشته باشد و مازاد مصرف، دیگر یارانه‌ای نباشد.
او، بر لزوم تغییر نگرش نسبت به مصرف انرژی تأکید کرده و می‌گوید: دیگر زمان آن گذشته است که انرژی را بی‌حساب و کتاب مصرف کنیم. کشورهای توسعه‌یافته مدت‌هاست که مدل‌های سهمیه‌بندی و قیمت‌گذاری عادلانه را اجرا کرده‌اند. ما نیز باید به‌سمتی برویم که مصرف گاز و سایر منابع، بر اساس یک الگوی منطقی و پایدار تنظیم شود. این نه‌تنها به نفع اقتصاد کشور است، بلکه باعث توزیع عادلانه‌تر منابع انرژی میان تمام مردم خواهد شد.
وی افزود: به طور خلاصه ؛ باید به سمتی برویم که تعرفه‌گذاری پلکانی، بازدارندگی واقعی داشته باشد؛ به‌گونه‌ای که پرمصرف‌ها دیگر نتوانند با پرداخت مبلغی ناچیز، منابع ملی را بی‌رویه مصرف کنند. هرکس که بیش از سهم منطقی خود انرژی مصرف می‌کند، باید هزینه واقعی آن را بپردازد تا حقوق سایر مردم تضییع نشود.
نظر شما